Kış mevsiminin gelmesi ile birlikte, araçlarımızı kullanırken dikkat etmemiz gereken çok önemli hususlar vardır. Kışın, kar ve buz yolları esir aldığında ve ıslak zeminde araç kullanmamız trafiğe çıkmamız gerekirse, bu dikkat edilmesi gereken kurallar çok daha önem kazanır. Peki nelere dikkat etmemiz gerekecektir?
Aracımızın kış hazırlığı.
Aracımızın kış bakımının yapılmış olması önemlidir. Temel hazırlıklarının başında gelen ilk madde kış lastikleri takılı ve lastik basınçları tam olmalıdır. Bilinenin aksine lastik havaları 1 veya 2 psi artırılmalıdır ki lastikler yolu tam olarak kavramalıdır yolu tam kavrayamayan lastikler yolda tutunamaz. Diş aralıkları tam olarak yere tutunabilmeli ve içindeki su veya karı daha rahat tahliye edebilmelidir. Aracımızın silecek suyu her zaman özel antifrizli su ile dolu, ışıklandırma ekipmanı tam ve eksiksiz çalışır durumda olmalı. Her durum için hazırlıklı olmak adına aracımızda zincir veya patinaj önleyici başka ekipmanlar hazır ve sağlam olarak bulundurulmalıdır. Aracımızda çekme halatı ve takozlar ayrıca ilk yardım seti her an kullanmak için bagajımızda bulundurulmalıdır.
Kışın aracı ilk çalıştırma
Soğuk havalarda aracımızın ilk çalıştırılması esnasında dikkat etmemiz gereken ilk konu aracımızın boş viteste ve ayağımızın debriyajda tam basılı şekilde olması ve öyle çalıştırılması gerekir. Bu aracın şanzıman yükünden kurtulmasını, motorunun daha rahat dönmesini ve kolay çalışmasını sağlar. Aracımız eski tip bir karburatörlü motora sahip ise marşa basma esnasında gaz pedalını pompalayarak veya tam basarak daha kolay çalışmasını sağlayabiliriz. Karburatörlü araçları biraz meşakkatli de olsa akşamdan benzinde bırakmak daha sabah soğuklarında kolay çalışmasına yardımcı olacaktır. Aracımız çalıştıktan sonra 30-60 sn kadar rölantide çalışmasına müsaade edilmelidir.
Fren kullanırken dikkat edilmesi gerekenler.
Kışın kar, buz ve ıslak zemin şartlarında frene basarken çok dikkatli olmak gerekir, yanlış fren en önemli kayma sebebidir. Kesinlikle frene ani ve sert olarak basılmaz, basıldığı taktirde aracımızın kesinlikle kayacağına emin olun. Bazı araçlarda kayma veya kızaklama gibi kontrol dışı durumları bertaraf etmek için abs, vsc, vsa gibi birçok önleyici sistem olmasına rağmen yolda buzlanma varsa bu gibi güvenlik ve önleyici sistemlerin çok işe yaramayacağını bilmemiz gerekir. Aracımız kayma eğilimi gösterecektir. Ama bu sistemlerin olmadığı bir aracımız varsa aracı zapt etmek imkansız hale gelecektir sonucunda kaza kaçınılmaz olur. Medyamızda bu tür görüntüler yeterince mevcuttur.
Peki nasıl frenleme yapmamız gerekir? Öncelikle frene basarken çok yumuşak ve dengeli olarak basmak gerekir, aracın kaymasına ve kızaklamasına mani olacak şekilde,takip mesafesini koruyarak, frene yavaş ve yumuşak bir şekilde basmak şarttır.
Çok dik yokuşlar inilirken çok yavaş olunmalıdır, aracımız kesinlikle boşa alınmamalı, aracın vitesini o yokuşu hangi viteste çıkabilirsek o viteste tutmamız, ayağımız frene basarken, tekerleklerin kilitlenmesine mani olacak şekildeve aracı stop ettirmeyecek şekilde en uygun baskı ile lastiklerin çok yavaş şekilde dönmesine müsaade ederek kendimize yolda tutunabilme ve manevra kabiliyeti sağlamak gerekir. Unutulmamalıdır ki kar ve buzda kontrollü dönen teker, kilitlenip duran tekerden iyidir. Aracınızın kaydığını hissederseniz kayma son bulana kadar freni biraz bırakınız. Manevra durumunda frenin bırakılması ve tekerleklerin serbest dönmesisağlanmalıdır. Viraj dönüşlerinde önden çekişli araçlarda çok çok hafif şekilde gaz bile verilirse çekiş olan tekerlekler aracı yolda tutacaktır. Yoksa aracımız kayacak ve düz gitme eğilimi gösterecektir.
Debriyaj kullanılırken dikkat edilmesi gerekenler,
Aracımızı hareket ettirirken debriyaj çok yavaş ve dengeli kullanılmalıdır. Aniden debriyaj bırakılmamalı ve birden basılmamalı, sert hareketlerden kaçınılmalıdır. Aracı her durumda patinajdan kurtarmak gerekecektir. Hareket ve kavrama noktasını çok iyi hissetmek bizleri karda ve buzda patinajdan kurtaracak aracımızın rahat hareket etmesini sağlayacaktır. Patinaja tutulan araçlar hem hareket edemez hale gelir hem de kontrol edilemeyecek şekilde eğime göre sağa veya sola savurmaya neden olur.
Kesinlikle yokuş inilirken debriyaja tamamen veya kısmen basmayınız, bu aracımızın çekiş olan tekerleklerin hareketini bertaraf eder ve aracımızın arkasının veya ön tarafının yolun durumuna ve eğimine göre kaymasına neden olur. Genellikle önden çekişli araçlarda yokuş aşağı inerken aracın arka tarafının kaymasına neden olur. Unutulmamalıdır ki, aracın viteste olması çekiş halinde aracımızın kontrol kabiliyetini artıracak ve bize manevra ve kazadan kaçabilme imkanı sağlayacaktır.
Direksiyon kullanımında dikkat edilmesi gerekenler
Kar veya buz üzerinde hareket halinde iken direksiyon manevraları çok önemlidir. Ani direksiyon hareketleri aracın kaymasına neden olur. Ne kadar keskin direksiyon hareketleri yapılırsa o kadar aracın kaymasına sebeptir. Siz birden çevirseniz bile yolda buzlanma veya kar varsa araç düz gidecektir. Çok dikkatli olmak gerekir.
Kar ve buz üstünde ilk kalkış yaparken dikkat edilecekler
Kar ve buz üzerinde aracınızın ilk kalkış hareketini yapacağınız zaman kesinlikle gaz pedalına sert basmayınız, bu aracınızın derhal patinaja tutulmasına ve hareket edememesine neden olacaktır. Ölü gaz diye tabir edilen şekilde çok hafif ya da hiç gaza basmadan sadece debriyajı yavaş ve kontrollü bırakarak kalkış yapılmaya çalışılmalı, veya çok hafif gaz vererek 2. Viteste kalkış yapılmalıdır. 1 vites yük vitesi olduğundan araç hemen patinaja tutulacaktır, 1. Vitesin sadece kar ve buzda kullanılmaması daha doğru olacaktır. Yolda ilerlerken bile aracınızın patinaja tutulduğunu veya tutulacağını hissederseniz hemen bir vites yükseltiniz, bu patinajı durduracaktır.
Kar ve buzlu zeminlerde hareket halindeyken, düşük devirde ve o devirin gerektirdiği vitesten bir üst viteste kullanmak aracın yolda gidişini ve patinaj yapmadan tutunmasını sağlayacaktır.
Otomatik vitesli araçlarda aracımızın kar modunda olduğundan emin olunuz.
Kışın trafikte takip mesafesinin korunması
Trafikte hareket halinde iken korunması gereken takip mesafesi yazın olduğundan çok daha daha uzun ve aralıklıdır. Bunun temel sebebi, ıslak zeminde frenleme anında veya buzlanmadan oluşabilecek kaymalardan korunabilmek ve güvenli takip mesafesi ile sağlıklı şekilde durmak ve kazalardan kaçabilmektir. Yan şeritte akan trafikte araçların takip mesafesini bozmayacak şekilde hareket etmek ve şerit değiştirmek çok önemlidir. Çok sık şerit değiştirmekten ve takip mesafesini bozacak davranışlardan kesinlikle kaçınılmalı, hızdan ve tehlikeli hareketlerden uzak durulmalıdır.
Kış mevsiminde viyadüklerde, köprülerde, tüneller veya alt-üst geçitlerde oluşan gizli buzlanma normal caddelerde oluşandan çok daha hızlı ve tehlikeli olur. Bu durum trafikte hareket halinde iken her zaman aklımızda olmalıdır.