Bir önceki yazımızda genel olarak kar ve buzlu koşullarda araçlarımızı nasıl kullanacağımızdan bahsetmiştik. Şimdi de otomatik vitesli bir araca sahipseniz nasıl kullanmalıyız? ve nelere dikkat etmeliyiz?

Kışın kar ve buz koşullarında eğer kullandığımız aracımız otomatik vitesli ise şanzıman türüne göre küçük değişiklikler olacaktır. Aracımızda ABS, ESP,VSC,VSA,EPS gibi kayma, patinaj önleme, savurma, viraj destek,çekiş kontrol sistemleri gibi donanımlar varsa hepsini açık konumda tutmak çok önemlidir. Kesinlikle fren konusunda çok dikkatli olunmalı ve ani frenlemelerin her türünden ve ani direksiyon hareketlerinden sakınılmalıdır. Şimdi bu konulardan bahsedelim.

TİPTRONİK (OTOMATİKLERŞTİRİLMİŞ DÜZ ŞANZIMAN)

Bu tür araçlarda şanzıman tipi (debriyaj balatası ve baskı gibi unsurlar ihtiva eden EASYTRONİC, MMT MULTİMODE, SELESPEED, İ SHİFT, DUALOGİC, AUTO 6R vs. gibi isimlendirilen şanzıman türleri) düz vites şanzımanla çok benzerdir. Sadece vites değişimlerini siz manuel yoldan debriyaj pedalı yardımı ile değil de, sizin yerinize aradaki elektronik beyin kontrolünde küçük bir robot yapar. Bu tür şanzımanlı araçları kar ve buz üzerinde kullanmak biraz daha zor olabilir. Ama dikkatli olunduğunda kontrol tamamen sizdedir.

Kar ve buz üzerinde ilk hareket yapılırken aracımızda yukarıda belirttiğimiz önleyici destek sistemler yoksa dikkat etmemiz gereken konu, vites otomatik değil manuel moda alınmalı. 1 vitese alındıktan sonra çok hafif gaz vermek sureti ile vakit kaybetmeden, lastikler patinaja tutulmadan vites arttırarak 2. vitese derhal alınmaya çalışılmalıdır. Gaz verilirken çok dikkatli davranılmalı ve ölü gaz diye tabir edilen çok hafif şekilde gaza dokunularak aracın hareket etmeye başlaması sağlanılmalıdır. Kesinlikle gaza yüklenmeyiniz, bu yanlış bir hareket olacaktır ve araç hemen patinaja tutulacaktır. Patinaja tutulan araçlar hareket edemezler. Patinajı azaltmak için aracımızın direksiyonunun düz konumda olmasına özen gösteriniz.

Aracımız yavaşça hareket etmeye başladıktan sonra karda veya buz üzerinde ivme korunarak dengeli bir şekilde hızlanılmalıdır. Aracımızın düşük devirde sürülmesi ve devrin gerektirdiği vitesin bir vites üzerinde tutulması aracın hareket ettikten sonra da patinaja tutulmasına mani olacaktır.

Buzlu ve kar altındaki yoldan bu kurallara uyarak çıktıktan sonra, temizlenmiş asfalt caddelerde vitesleri dikkatli şekilde normal kullanımınız nasılsa öyle kullanmaya devam edebilirsiniz. Lakin kışın aşırı hızdan sakınınız.

Bu tür araçlarda karlı ve buzlu yollarda yokuş çıkarken de aracınızı bir yüksek viteste, düşük devirde, hafif ve dengeli gaza basarak hızınızı ve motor devrinizi sabit tutarak, patinaja tutulmadan, yavaş yavaş çıkmalısınız, yokuş biraz dik ise yola göre geniş zigzaglar çizmek faydalı olabilir, ama dar sokaklarda ve yoğun trafikte bunu hiç denemeyiniz. Aracınızın patinaja tutulduğunu veya tutulacağını hissettiğiniz an gazı biraz düşürün. Hareket halinde ise bir vites büyültmeye özen gösteriniz. Yokuş inerken normal şartlarda o yokuşu çıkabileceğiniz vitese aracınızı alınız, fren pedalına çok hafif tekerleklerin kilitlenmesine mani olacak şekilde basınız. Her ne olursa olsun araç kaymaya başlarsa freni hafifçe bırakın ve tekerin tekrar dönmesini sağlayınız. Yokuş inerken zigzaglardan kaçınınız. Tekerlekler çok yavaş biçimde döndüğü sürece aracın kontrolü sizin elinizde olacaktır. Aracın tekerleklerinin kilitlenip kızaklamasına mani olacak tedbirleri almanız güvenli sürüşün temeli olacaktır. Buzlu ve karlı yollarda hareket halinde iken mecbur kalmadıkça vites düşürmekten kaçınınız. Ani vites düşürmeler yığılmalara neden olur. Bu yığılmalar da tekerleklerin yola tutulmasına engel bir durumdur ve aracın kaymasına sebep olabilir.

TAM OTOMATİK ŞANZIMANLI ARAÇLAR

Bu tür tork konvektörlü şanzımana sahip, tam otomatik, geri kaçırma yapmayan araçlarda tiptronik araçlara göre kontrol daha kolay sağlanabilir. İlk yapılacak olan işlem bu tür şanzımanlı araçlarda kar modu var ise devreye sokmak olmalıdır. Kalkış anında buz ve kar üzerinde iseniz patinaja mani olmak için şanzımanınızda bulunan'L' modunuveya yazan en düşük vitesi kullanarak hiç gaza basmadan ayağınızı fren pedalından hafif hafif bırakmanız yeterli olacaktır. Hareket sağlandıktan sonra araç D moduna alınmalıdır. Araç kendiliğinden çok yavaş şekilde hareket edecektir. Hareket esnasında kesinlikle gaz pedalına çok basmayınız ve aracın patinaja tutulmasına mani olunuz. Kar modu var ise gaza da bassanız zaten aracınız patinaja tutulmayacaktır.

Bu tür şanzımanlı araçlarda da hareket halinde iken çok hafif gaz vermek, kademeli ve dengeli hızlanmak viteslerin daha düşük devirlerde yükselmesini sağlayacaktır. Günlük hayatımızda dikkat etmiş isek sakin kullanımda tam otomatik vitesli araçlar 2200 d/dk da vites yükseltirler. Bu da kış koşullarında bizlere daha güvenli şekilde hareket ve manevra kabiliyeti sağlar. Ayrıca yakıt tasarrufunun temel ilkesidir.

Frenlemelerde yine yavaş ve sakin olunmalı, kesinlikle sert şekilde birden frene basılmamalıdır. Kar ve buzlu zeminde yokuş tırmanmak icap ederse çok hafif şekilde gaz vererek aracın hızını ve devrini koruyarak çıkmak en doğru yaklaşım olacaktır.

Yokuş aşağı inişlerde ise araç olabildiğince yavaşlatılmalı, frene hafif şekilde kızaklamaya kaymaya mani olacak şekilde basılmalı ve sert direksiyon hareketlerinden kaçınılarak iniş sağlanmalıdır.

YENİ TİP TAM OTOMATİK TİPTRONİK ŞANZIMANLAR

Teknolojinin gelişmesi ile birlikte hayatımıza giren bu tür şanzımanlar (CVT, DSG, S TRONİC, POWERSHİFT, DCT, EDC, TCT, SPEED GEAR vs. gibi ihtiva ettiği teknolojisini içeren isimlerle adlandırılan güvenli ve zaptı kolay şanzımanlardır. Bu araçlar yokuşlarda hem geri kaçırma yapmaz, freni bırakınca kendisi hareket etmeye başlar, vitesleri motorun devrine, gücüne ve yolun durumuna göre kendisi belirlediği gibi vites tercihini sizin de belirlemenize olanak sağlarlar.

Kar ve buz üzerinde lastiklerin kaymasını veya patinajını önleyen sistemleri içinde barındırır ve siz fark etmeden sorunu otomatik olarak giderir. Yine de kar ve buz üzerinde ani gaz, ani fren, keskin direksiyon hareketlerinden kaçınınız,

Karlı ve buzlu zeminde ilk kalkış anında vitesleri sizin kontrol etmeniz daha doğru olabilir. Hemen vites büyütmek ve düşük devirde aracı yüksek viteste kullanmak, aracın kontrolünü, yola tutunmasını ve manevra kabiliyetini daha da artıracaktır. Bu tür şanzımana sahip araçlarda da tam otomatik şanzımanlı araçlarla aynı prensipler söz konusudur. Tek farkı teknoloji gereği donanımına göre; patinajı, kaymayı, savurmayı, çekiş kontrolünü siz fark etmeden kendisi sağlayabilir.